در گذشته جایگاه تجهیزات موتورخانه ها در پایین ترین طبقه ساختمان بود و اکنون چند سالی است که با پیدایش سیستم هایی مانند چیلر، مینی چیلر و… این سیستم های گرمایشی و سرمایشی در پشت بام ساختمان ها نیز قرار میگیرند.
پس از گرانی نسبی سوخت، اکثر ساختمان ها بر خلاف گذشته که به سیستم موتورخانه مرکزی مجهز بودند، به سمت تجهیز هر واحد به سیستم های سرمایشی و گرمایشی گرایش پیدا نمودند
تجهیزات موتورخانه در سیستم های صنعتی ، متفاوت از سیستم های مسکونی ، تجاری و اداری است .
برای مثال در بسیاری از صنایع تولیدی استفاده از آب نرم حائز اهمیت است و بخش اعظم تاسیسات را بخش تصفیه آب اشغال می کند.
تجهیزات موتورخانه در سیستم های درمانی و بیمارستانی هم شامل برخی موارد خاص مانند سیستم های تولید و توزیع اکسیژن ، تامین هوای اتاق های تمیز و تولید اوزون و...می باشد.
میتوان گفت در تمامی موتورخانه ها ،سیستم های گرمایشی ،سرمایشی و تولید آبگرم مصرفی و سیستم توزیع و تامین آب سرد مصرفی و آتش نشانی مشترک است.
تچهیزات موتورخانه کدامند؟
دی اریتور موتورخانه
این دستگاه اکسیژن آب را که از عوامل اصلی خوردگی در خطوطی لوله، دیگ و پمپ ها می باشد، از آب جدا می نماید. و عمل پیش گرمایش آب را قبل از ورود به دیگ انجام می دهد.
دیگ یا بویلر موتورخانه
دیگ های حرارت مرکزی از مولدهای گرمایی در موتورخانه می باشند. دیگ ها بسته به نوع مصرف به سه نوع آب گرم، آب داغ و بخار تقسیم می شوند و همانطور که از نام آنها پیداست آب در این دیگ ها می تواند دماهای مخلفی داشته و به آب گرم، داغ یا بخار تبدیل شود. دیگ ها از نظر جنس و ساخت در دو دسته چدنی و فولادی هستند.
چیلر؛ از دیگر تجهیزات موتورخانه
چیلرها دارای دو مدل تراکمی و جذبی هستند. که مدل تراکمی آن مصرف برق بیشتری دارد و به همین دلیل استفاده از مدل جذبی چیلرها که از انرژی حرارتی استفاده کرده و کم صدا و بدون لرزش هستند، در میان سازندگان و صاحبان ساختمان ها بیشتر است. بعلاوه اینکه تعداد قطعات متحرک چیلرهای جذبی و هزینه های تعمیر آن نسبت به چیلرهای تراکمی کمتر بوده و دارای مزیت اقتصادی است.
پمپ آب در موتور خانه
انتقال آب با ایجاد فشار وظیفه پمپ می باشد. آب گرم شده در دیگ شده با استفاده از پمپ در خطوط لوله انتقال داده می شود.. پمپ ها با توجه به شرایط های متفاوتی که در آنها استفاده می شوند، دارای ابعاد و ظرفیت های متفاوتی هستند.
مشعل
عمل تولید حرارت و گرما در دیگ ها به وسیله مشعلی که بر روی دیگ نصب شده است، انجام می شود. در اکثر موارد سوخت مشعل ها گاز یا گازوییل می باشد. انرژی حرارتی مورد نیاز دیگ ها برای گرم یا داغ کردن آب توسط مشعل فراهم آورده می شود.
منبع انبساط
منبع های انبساط در تجهیزات موتورخانه از لوله ها حفاظت کرده و مانع از ترکیدگی آن ها در اثر انبساط حجمی را می شوند. همچنین این منبع ها در صورت کم شدن آب سیستم، آب موجود در منبع را به سیستم انتقال می دهد. منبع انبساط در دو نوع باز و بسته ساخته می شود.
نحوه عملکرد کلی موتورخانه
به صورت کلی طرز کار موتورخانه از سه جز زیر تشکیل شده است:
مولد های حرارتی: در سیستم های حرارتی مولد های گرما دیگ یا بویلر ها هستند که در ادامه به صورت کامل توضیح داده می شوند.
مبدل های حرارتی
بخش اصلی دیگر موتورخانه که در طرز کار موتورخانه تاثیر مهمی دارند مبدل های حرارتی هستند که وظیفه آن ها دریافت سیال با دمای بالا، و انتفال حرارت آن می باشد.
حرارت تولید شده در تمامی موتورخانه های رایج دو کاربرد اصلی دارند:
- گرم کردن آب گرم مصرفی
- گرم کردن محیط ساختمان
گرم کردن آب گرم مصرفی
تمامی ساختمان ها، نیازمند آب گرم برای مصارف دوش ها و شیرآلات بهداشتی ساختمان هستند. گرمایش این آب ها از طریق تجهیزی به نام آبگرمکن ها انجام می شود. البته این آبگرمکن های دیواری یا زمینی که قبلا می شناخته اید تفاوت دارد.
لوله های رابط: لوله های رابط نقش انتقال گرمای سیال به مبدل های حرارتی و بازگرداندن آن به مولد های حرارتی دارند.
موتورخانه سیستم سرمایشی
تا اینجا تنها به معرفی طرز کار موتورخانه گرمایشی پرداخته شد در حالی که موتورخانه دارای بخش سرمایشی نیز است.
سیستم سرمایشی ساختمان دقیقا مشابه با سیستم گرمایشی است، در این سیستم همانند سیستم گرمایشی که برای تولید آب گرم از دیگ یا بویلر استفاده می کردیم، اینجا از چیلر برای تولید آب سرد استفاده می کنیم
در گذشته جایگاه تجهیزات موتورخانه ها در پایین ترین طبقه ساختمان بود و اکنون چند سالی است که با پیدایش سیستم هایی مانند چیلر، مینی چیلر و… این سیستم های گرمایشی و سرمایشی در پشت بام ساختمان ها نیز قرار میگیرند.
پس از گرانی نسبی سوخت، اکثر ساختمان ها بر خلاف گذشته که به سیستم موتورخانه مرکزی مجهز بودند، به سمت تجهیز هر واحد به سیستم های سرمایشی و گرمایشی گرایش پیدا نمودند
تجهیزات موتورخانه در سیستم های صنعتی ، متفاوت از سیستم های مسکونی ، تجاری و اداری است .
برای مثال در بسیاری از صنایع تولیدی استفاده از آب نرم حائز اهمیت است و بخش اعظم تاسیسات را بخش تصفیه آب اشغال می کند.
تجهیزات موتورخانه در سیستم های درمانی و بیمارستانی هم شامل برخی موارد خاص مانند سیستم های تولید و توزیع اکسیژن ، تامین هوای اتاق های تمیز و تولید اوزون و...می باشد.
میتوان گفت در تمامی موتورخانه ها ،سیستم های گرمایشی ،سرمایشی و تولید آبگرم مصرفی و سیستم توزیع و تامین آب سرد مصرفی و آتش نشانی مشترک است.
تچهیزات موتورخانه کدامند؟
دی اریتور موتورخانه
این دستگاه اکسیژن آب را که از عوامل اصلی خوردگی در خطوطی لوله، دیگ و پمپ ها می باشد، از آب جدا می نماید. و عمل پیش گرمایش آب را قبل از ورود به دیگ انجام می دهد.
دیگ یا بویلر موتورخانه
دیگ های حرارت مرکزی از مولدهای گرمایی در موتورخانه می باشند. دیگ ها بسته به نوع مصرف به سه نوع آب گرم، آب داغ و بخار تقسیم می شوند و همانطور که از نام آنها پیداست آب در این دیگ ها می تواند دماهای مخلفی داشته و به آب گرم، داغ یا بخار تبدیل شود. دیگ ها از نظر جنس و ساخت در دو دسته چدنی و فولادی هستند.
چیلر؛ از دیگر تجهیزات موتورخانه
چیلرها دارای دو مدل تراکمی و جذبی هستند. که مدل تراکمی آن مصرف برق بیشتری دارد و به همین دلیل استفاده از مدل جذبی چیلرها که از انرژی حرارتی استفاده کرده و کم صدا و بدون لرزش هستند، در میان سازندگان و صاحبان ساختمان ها بیشتر است. بعلاوه اینکه تعداد قطعات متحرک چیلرهای جذبی و هزینه های تعمیر آن نسبت به چیلرهای تراکمی کمتر بوده و دارای مزیت اقتصادی است.
پمپ آب در موتور خانه
انتقال آب با ایجاد فشار وظیفه پمپ می باشد. آب گرم شده در دیگ شده با استفاده از پمپ در خطوط لوله انتقال داده می شود.. پمپ ها با توجه به شرایط های متفاوتی که در آنها استفاده می شوند، دارای ابعاد و ظرفیت های متفاوتی هستند.
مشعل
عمل تولید حرارت و گرما در دیگ ها به وسیله مشعلی که بر روی دیگ نصب شده است، انجام می شود. در اکثر موارد سوخت مشعل ها گاز یا گازوییل می باشد. انرژی حرارتی مورد نیاز دیگ ها برای گرم یا داغ کردن آب توسط مشعل فراهم آورده می شود.
منبع انبساط
منبع های انبساط در تجهیزات موتورخانه از لوله ها حفاظت کرده و مانع از ترکیدگی آن ها در اثر انبساط حجمی را می شوند. همچنین این منبع ها در صورت کم شدن آب سیستم، آب موجود در منبع را به سیستم انتقال می دهد. منبع انبساط در دو نوع باز و بسته ساخته می شود.
نحوه عملکرد کلی موتورخانه
به صورت کلی طرز کار موتورخانه از سه جز زیر تشکیل شده است:
مولد های حرارتی: در سیستم های حرارتی مولد های گرما دیگ یا بویلر ها هستند که در ادامه به صورت کامل توضیح داده می شوند.
مبدل های حرارتی
بخش اصلی دیگر موتورخانه که در طرز کار موتورخانه تاثیر مهمی دارند مبدل های حرارتی هستند که وظیفه آن ها دریافت سیال با دمای بالا، و انتفال حرارت آن می باشد.
حرارت تولید شده در تمامی موتورخانه های رایج دو کاربرد اصلی دارند:
- گرم کردن آب گرم مصرفی
- گرم کردن محیط ساختمان
گرم کردن آب گرم مصرفی
تمامی ساختمان ها، نیازمند آب گرم برای مصارف دوش ها و شیرآلات بهداشتی ساختمان هستند. گرمایش این آب ها از طریق تجهیزی به نام آبگرمکن ها انجام می شود. البته این آبگرمکن های دیواری یا زمینی که قبلا می شناخته اید تفاوت دارد.
لوله های رابط: لوله های رابط نقش انتقال گرمای سیال به مبدل های حرارتی و بازگرداندن آن به مولد های حرارتی دارند.
موتورخانه سیستم سرمایشی
تا اینجا تنها به معرفی طرز کار موتورخانه گرمایشی پرداخته شد در حالی که موتورخانه دارای بخش سرمایشی نیز است.
سیستم سرمایشی ساختمان دقیقا مشابه با سیستم گرمایشی است، در این سیستم همانند سیستم گرمایشی که برای تولید آب گرم از دیگ یا بویلر استفاده می کردیم، اینجا از چیلر برای تولید آب سرد استفاده می کنیم
تقسیم بندی انواع بویلر
ساخت فیلتر شنی
کارواش بخار
کاربرد دیگ آب گرم
دیگ روغن داغ چیست؟